Mutyaala vaari Sangeeta Swaraalu: •జానపద సంగీతం•

•జానపద సంగీతం•
-----------------------

జానపద సంగీతం యొక్క అర్ధమే గ్రామీణ జనుల సంగీతం. ‘జనానాం పదం జానపదం ’ అని దానికి శబ్దార్ధం. దీనినే “లోక గీత్” అని, ఆంగ్లంలో “Folk Music” అని ``Music of the Folk' అని, అంటారు. జానపదులు అంటే పల్లె ప్రజలు. వారు పాడేది జానపదం.

మన దేశంలో జానపద సంగీతానికి ప్రత్యేక స్థానముంది. ఈ సంగీతం కష్టపడి తయారుచేయబడినది కాదు. జనాల హృదయాల్లోంచి స్వేచ్చగా పుట్టినది. ఈ సంగీతానికి నియమ నిబంధనలు లేవు. ఎవరి చిత్తానుసారం వారు పాడుకోగలిగినది.

సంగీతం, దాని వివిధ శాఖలు బాగా అభివృద్ధి చెంది, ప్రచారంలోకి రాకముందే ఈ జానపద సంగీతం ప్రచారంలో ఉంది. దీనికి ప్రత్యేకించి ప్రచారం అవసరంలేదు. పూర్వం, ఆధునిక (శాస్త్రీయ) సాంకేతిక జ్ఞానం అభివృద్ధి చెందని రొజుల్లో వ్యవసాయం లాంటి శారీరిక శ్రమ కలిగిన వృత్తులే జీవలోపాధిగా ఉండేవి. జనం ఆ శారీరక శ్రమనుండి ఉపశమనం కోసం రకరకాల పాటలు పాడుకుంటూ పనులు చేసుకునేవారు. అవే జానపద గీతాలు. వీటినే పల్లెపాటలు అనేవారు. ఇవి ఒక ప్రత్యేకమైన అంశం గురించి కూర్చబడినవి కావు. పని చేసుకునేవారు ఈ పని చేస్తూ ఉంటే అదే అంశంగా పాట కూర్చి పాడుకునేవారు. జానపదుల సంగీతం సజీవ స్రవంతి లాంటిది. ఇతరేతర ప్రభావాలకు అతీతంగా నిలిచి ప్రవహించే జీవధార జానపద సంగీతం.

ఈ సంగీతం లక్ష్యం కేవలం వినోదం, ఉల్లాసం అందించడమే కాదు. తెలియకుండానే మనిషిలో మానవీయ సంస్కారాన్ని ఇనుమడింపజేస్తుంది. శ్రమతో జీవితాన్ని ఉద్దీపింపజేసుకోవడం అలవరుస్తుంది. సమూహంలో భాగస్వామి అయి పరులు మేలు తలచడంలోనే బతుక్కి సార్థకత వుందని తెలియజేస్తుంది. జానపద గీతాల్లో లయ చాలా ప్రధానమైనది. ఈ పాటలలోని లయే ఉత్సాహాన్ని కలిగించే అంశం. ఒక ప్రత్యేక లయ అనిగాని, రాగం అని గాని తెలిసి పాడుకునేవారు కారు. వారికి ఇష్టం వచ్చినట్లు రాగయుక్తంగా పాట సాగేది. ఐనా అందులోనే మంచి లయ, రాగం దాగి ఉండేవి.

పంట విత్తనాలు వేసేటప్పుడు పాటలు, పంట చేతికొచ్చినప్పుడు పాటలు, పండుగల పాటలు, వారి పశువులకి సంబంధించిన పాటలు, వాన పాటలు, పడవ పాటలు, గొబ్బిళ్ళ పాటలు.. ఇదీ అదీ అని కాకుండా వివిధ అంశాల గురించి ఆనందంగా వారికొచ్చిన భాషలో పాడుకునేవారు. ఇలాంటి సంగీతం జానపదుల గీతాల్లో, నృత్యాల్లో, ఉత్సవాల్లో ప్రతిఫలిస్తుంది. పండుగలో మిళితమై వున్న పాటల్లో, నర్తనంలో ఇమిడివున్న సంగీతమే ఇందుకు దాఖలా. ప్రకృతితో, ప్రకృతిలోని పూలతో, పూల పరిమళా లతో అనుసంధానమై వున్న బతుకమ్మను కేంద్రంగా చేసుకొని వందలపాటలు వచ్చాయి. ఆ పాటలకీ, సంగీతానికీ అవినాభావ సంబంధం వుంది. సంగీతంలోని రాగం, తాళం, పల్లవి, జతి, లయ వంటి అంశాలు ఈ పాటలతో అనుసంధానమై వున్నాయి. నిజానికి సాహిత్యం, నృత్యం వంటి ప్రక్రియలతో కలగలిసి వుండటం భారతీయ సంగీతం ప్రత్యేకత. జీవితంలోని ప్రతి సందర్భాన్ని పాటలతో, సంగీతంతో దీప్తిమంతం చేయడం జనజీవన సంస్కృతిలో అంతర్భాగం.

• • • ఆంధ్రప్రదేశ్ లో జానపద గీతాలు • • •

జనపదమనగా పల్లెటూరు. జనపదమున నివశించు వారు జానపదులు, వారు పాడుకొను పాటలు జానపదములు. తెలుగు జాన పద గీతాలు చాలా పురాతన కాలమునుండి వస్తున్నాయి. ఆశ్చర్యకరమైన విషయము ఏమిటంటే ఈ జానపదగీతాలలో కొన్నిసార్లు చక్కని ఛందస్సు కూడా ఉంటుంది. పదకవితా పితామహుడు అన్నమాచార్యుల వారు ఆ కాలంలో ప్రసిద్ధములైన జానపద బాణీలలో చాలా పదములు రాసి మనల్ని ధన్యులని చేయ రాగిరేకుల పై భద్రపరిచినారు.

.
.

...

జానపద కళాస్వరూపాలు అనే పుస్తకంలో మిక్కిలినేని రాధాకృష్ణ మూర్తి గారు వీటిని విపులంగా చర్చించారు.

కొండవీడు మందేరా - కొండపల్లి మందేరా కాదనువాడుంటే - కటకం దాకా మందేరా

చూసినారా ఎంత వీర పదమో, ఈ పదము వెనక ఒక చిన్న కథ ఉన్నది, శ్రీ కృష్ణదేవరాయలు కటకం పై యుద్దానికి వెళ్తూ శకునం చూడగా ఒక రజకుడు ఈ పాట పాడుతూ తన బిడ్డడిని నిద్రపుచ్చుతున్నాడంట

అలాగే ఈ దిగువ మాయలేడి కోలాటం పాట చుడండి

కోలాటం పాట:

------------------

రామయ్య గట్టించే కోలు రత్నాల మేడ కోలు

సీతమ్మ గట్టించే కోలు సిరిపరినా సోల కోలు

సిరిపర్నసోలాలా కోలు సిత్తారీ ముగ్గు కోలు

సిత్తారి ముగ్గు పైనా కోలు రత్నాల కమ్మడీ కోలు

రత్నాల కమ్మడీ పైనా కోలు వాలు చిలకాలు కోలు

వాలు చిలుకలపినా కోలు వారిద్దరయ్యా కోలు

రామయ్యా సీతమ్మా కోలు జూదమాడంగా కోలు

ఆడుతాడుత వచ్చే కోలు అది మాయలేడి కోలు

మాయాలేడికైనా కోలు మడిమే లందమ్మూ కోలు